Voeding en leefstijl kunnen al helpend zijn. Vooral het vermijden van de bekende wamteuitlokkers als Koffie, thee met theïne, gemberthee, cola, energydrinks, alcohol en stress.

Goed bewegen helpt niet tegen warmteklachten, maar vrouwen ervaren wel een betere kwaliteit van leven.

Voor de warmteklachten kan de traditionele Chinese acupunctuur helpend zijn (zie ook NVOG Richtlijn en Keuzetabel Thuisarts.nl)

Ook Clonidine kan soms helpen. Dit is een bloeddrukverlager, dus als je al een lage bloeddruk hebt dan kan je last hebben van bijwerkingen zoals bijvoorbeeld duizeligheid en droge mond.

Gabapentine is een medicijn wat wordt voorgeschreven voor epilepsie en soms bij pijnklachten. Het heeft een effect op dat deel van je hersenen waar je zogenaamde “warmtecentrum” zit, dus kan daardoor helpen tegen warmteklachten. Ook dit product kan bijwerkingen geven als slaperigheid of evenwichtsproblemen.

Cognitieve gedragstherapie is het leren omgaan met je klachten en daardoor ga je ze minder te koppelen aan een negatief gevoel. Het  is vooral bewezen helpend voor vrouwen met borstkanker of borstkanker in de voorgeschiedenis. Het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis in Amsterdam werkt met een e-learning, die je dus online kan volgen. Cognitieve gedragstherapie voor slaapproblemen (insomnie) kan voor iedereen nuttig zijn. Wij verwijzen vaak naar Slaapmakend.nl, maar op Thuisarts.nlkan je ook goede tips vinden. De meeste natuurproducten helpen niet en mogen vaak niet gebruikt worden door vrouwen die borstkanker hebben of hebben gehad. Een uitzondering is Remifemin, wat officieel bij de EMA geregistreerd is, dat wordt gemaakt uit een plant: de zilverkaars. De niet geregistreerde producten kunnen giftig zijn voor de lever. Ook bij Remifemin wordt aanbevolen om je leverwaardes goed te laten controleren.

Van andere producten als bijvoorbeeld Oxybutinine is het niet bekend wat de bijwerking is op lange termijn en het geeft meer kans op dementie bij vrouwen boven de 60 jaar. Het wordt daarom niet aangeraden.

In de meeste van de gevallen is er geen oorzaak voor te vroege overgang (Premature ovariuminsuffientie, oftewel POI). Soms is het erfelijk, maar het kan ook te maken hebben met een foutje in een gen (erfelijkheidsmateriaal) het FMR1 gen, soms wordt gedacht aan een auto-immuunziekte. Het kan ook ontstaan na een operatieve behandeling of chemotherapie. Er is een link met ADHD bij vrouwen met een te vroege overgang.

Als je al hormoontherapie gebruikt dan mag je afhankelijk van de duur van gebruik en de dosering nog doorgaan. Het motto is: zo lang als nodig is en zo laag als mogelijk is. Starten na je 60^e jaar met hormoontherapie wordt afgeraden omdat door de veroudering van je hart en vaten er juist dan met hormoontherapie een groter risico is op hart en vaataandoeningen, zoals bijvoorbeeld een hartinfarct of beroerte. Net zoals bij elke regel kunnen er ook hier uitzonderingen op gemaakt worden. Het blijft altijd “zorg op maat”

Het is vaak handiger om beslagen ten ijs te komen met een gerichte zorgvraag of een plan. Je kan je voorbereiden met behulp van een verpleegkundig overgangsconsulente van de VVOC. Deze consulten worden vergoed vanuit de aanvullende zorgverzekering. Soms is alleen het consult al helpend genoeg. Een bedrijfsarts kan ook helpen of verwijzen naar een gespecialiseerde gynaecoloog. Sinds juni 2022 is er een nieuwe en goede richtlijn van de huisartsenvereniging NHG, dat kan je met je huisarts bespreken. Op de website Thuisarts.nl staan ook keuzekaarten en binnenkorte keuzehulpen, die je verder kunnen helpen. Sommige huisartsen hebben goede praktijkondersteuners (POH) die vaak meer tijd hebben in hun spreekuur en waar je ook goed terecht kan. Gelukkig hebben steeds meer huisartsen wel aandacht en kennis van de overgang.

Deze is te vinden op de website van de Federatie Medisch Specialisten (FMS) www.richtlijnendatabase.nl, als bijlage bij de Richtlijn Management rondom menopauze van de beroepsvereniging van gynaecologen de NVOG.

Ja, het antwoord is volmondig ja. Dat sluit ook aan bij onze multidisciplinaire overgangspoli in het OLVG, waar ik twee ochtenden in de maand een spreekuur heb. Soms hebben we ook een korte lijn met de behandelende psychiater, het is vooral een adviesconsult. Kleine teleurstelling, ik krijg weinig verwijzingen nog van cardiologen. Ik hoop dat er meer komen.

We merken echt dat het veel wordt voorgeschreven. We merken ook dat het natuurlijk progesteron voor de tweede keer dit jaar niet leverbaar is en dat komt door de toegenomen vraag. Er wordt door de veel zorgprofessionals gezien dat er een link is tussen de overgang en stemmingsklachten. Er is dus ook veel vraag naar hormoontherapie. Maar hormoontherapie is niet de behandeling voor een depressie of psychische klachten, maar het kan wel ondersteunend werken.

Progesteron voor vrouwen is alleen voorgeschreven voor vrouwen die endometriose hebben gehad in de voorgeschiedenis. Die mogen niet alleen oestrogeen, die moeten ook progesteron erbij.

Dat verschilt per persoon en is een kwestie van uitproberen. Wij schrijven meestal anticonceptie met estradiol, het natuurlijke oestrogeen en die lijkt het ervaren based beter te doen dan die met het synthetische oestrogeen.

Die kan ik niet genoeg benadrukken, beide rollen zijn cruciaal, ze zijn verbinders en verwijzers. Ik hoop van harte dat huisartsen en POH’s zich aansluiten bij het H3-netwerk. Veel huisartsen vragen ook hoe ze vrouwen met ‘H3-klachten’ kunnen helpen.