Janneke Wittekoek vertelt...
Cardioloog
Alles wat te maken heeft met het hart
Op deze pagina vindt u een verzameling artikelen en interessante links die meer vertellen over de symptomen en risicofactoren van ADHD bij vrouwen en de invloed daarvan op het hart. De artikelen zijn informatief en toegankelijk voor lezers van alle niveaus van kennis en interesse.
Naast onze artikelen bieden we ook links naar andere online bronnen waarvan we denken dat ze interessant zijn voor onze lezers.
Arsten bundelen krachten voor geïntegreerde vrouwenzorg: ‘Het is zo hard nodig’
Gynaecoloog Dorenda van Dijken, psychiater Sandra Kooij en cardioloog Janneke Wittekoek slaan de handen ineen. Ze bundelen hun kennis en krachten in het H3-netwerk en streven...
ADHD, hormoonwisselingen en hartklachten
Al eerder schreven Wittekoek en Van Dijken het boek Hart & hormonen, omdat ze merkten dat er raakvlakken waren tussen hormonale aandoeningen als het premenstrueel syndroom...
Lifetime ADHD symptoms highly prevalent in women with cardiovascular complaints. A cross‑sectional study
Ter Beek, L. S., Böhmer, M. N., Wittekoek, M. E., & Kooij, J. J. S. (2023). Lifetime ADHD symptoms highly prevalent in women with cardiovascular complaints....
‘Hormonale stemmingswisselingen bij ADHD vanaf 14 jaar’
Dit artikel verscheen in verkorte versie in BM05 september 2017. Tekst: Renate van der Zee Er moet meer aandacht komen voor de specifieke klachten...
Artikelen
H3-Netwerk gids
Vragen en antwoorden die betrekking hebben met het hart
Als je een specifieke vraag hebt over hoofd, hart of hormonen die hier niet wordt behandeld, raden we je aan contact op te nemen met een medisch professional of een gespecialiseerde zorgverlener.
Voeding en leefstijl kunnen al helpend zijn. Vooral het vermijden van de bekende wamteuitlokkers als Koffie, thee met theïne, gemberthee, cola, energydrinks, alcohol en stress.
Goed bewegen helpt niet tegen warmteklachten, maar vrouwen ervaren wel een betere kwaliteit van leven.
Voor de warmteklachten kan de traditionele Chinese acupunctuur helpend zijn (zie ook NVOG Richtlijn en Keuzetabel Thuisarts.nl)
Ook Clonidine kan soms helpen. Dit is een bloeddrukverlager, dus als je al een lage bloeddruk hebt dan kan je last hebben van bijwerkingen zoals bijvoorbeeld duizeligheid en droge mond.
Gabapentine is een medicijn wat wordt voorgeschreven voor epilepsie en soms bij pijnklachten. Het heeft een effect op dat deel van je hersenen waar je zogenaamde “warmtecentrum” zit, dus kan daardoor helpen tegen warmteklachten. Ook dit product kan bijwerkingen geven als slaperigheid of evenwichtsproblemen.
Cognitieve gedragstherapie is het leren omgaan met je klachten en daardoor ga je ze minder te koppelen aan een negatief gevoel. Het is vooral bewezen helpend voor vrouwen met borstkanker of borstkanker in de voorgeschiedenis. Het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis in Amsterdam werkt met een e-learning, die je dus online kan volgen. Cognitieve gedragstherapie voor slaapproblemen (insomnie) kan voor iedereen nuttig zijn. Wij verwijzen vaak naar Slaapmakend.nl, maar op Thuisarts.nlkan je ook goede tips vinden. De meeste natuurproducten helpen niet en mogen vaak niet gebruikt worden door vrouwen die borstkanker hebben of hebben gehad. Een uitzondering is Remifemin, wat officieel bij de EMA geregistreerd is, dat wordt gemaakt uit een plant: de zilverkaars. De niet geregistreerde producten kunnen giftig zijn voor de lever. Ook bij Remifemin wordt aanbevolen om je leverwaardes goed te laten controleren.
Van andere producten als bijvoorbeeld Oxybutinine is het niet bekend wat de bijwerking is op lange termijn en het geeft meer kans op dementie bij vrouwen boven de 60 jaar. Het wordt daarom niet aangeraden.
Het is vaak handiger om beslagen ten ijs te komen met een gerichte zorgvraag of een plan. Je kan je voorbereiden met behulp van een verpleegkundig overgangsconsulente van de VVOC. Deze consulten worden vergoed vanuit de aanvullende zorgverzekering. Soms is alleen het consult al helpend genoeg. Een bedrijfsarts kan ook helpen of verwijzen naar een gespecialiseerde gynaecoloog. Sinds juni 2022 is er een nieuwe en goede richtlijn van de huisartsenvereniging NHG, dat kan je met je huisarts bespreken. Op de website Thuisarts.nl staan ook keuzekaarten en binnenkorte keuzehulpen, die je verder kunnen helpen. Sommige huisartsen hebben goede praktijkondersteuners (POH) die vaak meer tijd hebben in hun spreekuur en waar je ook goed terecht kan. Gelukkig hebben steeds meer huisartsen wel aandacht en kennis van de overgang.
Er is wel een relatie tussen schildklierproblematiek en hartklachten, die vrij bekend is. Maar dan gaat het vaak om hartkloppingen en hartritmestoornissen. Dat heeft te maken als de normale productie van T4 niet meer goed werkt, en er dus invloed is van synthetische T4, dan heeft dat invloed. Die stress incontinentie ken ik niet. Maar wat je wel ziet is dat bij mensen met ADD of ADHD chronisch de slaap in bedwang komt, dan komt het sympathische zenuwstelsel in een steeds hoger niveau. Je veerkracht in het dagelijks leven neemt af, het hart wordt gevoeliger, er kan een bepaalde hyperactiviteit ontstaan. Dus stressincontinentie zou me niet helemaal verbazen, maar ik hoor het niet vaak.
Dorenda: Stressincontinentie is vaak gekoppeld aan een eerdere zwangerschap of bevalling.
Dorenda: Nee, dat wordt afgeraden. Dat heeft te maken met je hart, je vaten zijn verouderd en hormoontherapie en bij vrouwen van 65+ geeft het dan meer kans op een beroerte of dementie.
Janneke: Boven het zestigste levensjaar heb je bijna geen oestrogeen receptoren in het endotheel, hormoonsupplementen zijn een cholesterolrijke preparaat, dus als je dat blijft geven, kun je atherescolore te bevorderen.